Hayatımızın önemli bir kısmını internette geçirirken duyduğumuz terimlerden biri de DNS’tir. Peki, nedir bu DNS?
DNS (İngilizce: Domain Name System, Türkçe: Alan Adı Sistemi), internet uzayını bölümlemeye, bölümleri adlandırmaya ve bölümler arası iletişimi organize etmeye yarayan, bilgisayar, servis, internet veya özel bir ağa bağlı herhangi bir kaynak için hiyerarşik dağıtılmış bir adlandırma sistemidir. [1]
Wikipedia’nın açıklamasını basitleştirmek gerekirse telefon rehberine benzer bir sistemdir.
Örneğin siz arkadaşınız Okan’ın telefon numarasını ezberlemek yerine rehberinizde Okan’ı bulur ve arama tuşuna basarsınız. Temelinde DNS de bu şekilde çalışır. Benzer şekilde tarayıcınıza “webdekiyazar.com” yazdığınızda aslında DNS sunucuna (rehberinize) gidip Webdeki Yazar’ın IP adresini (telefon numarasını) öğrenirsiniz. Bu sistemin temelinde amacı kullanıcıların IP adreslerini ezberlemek yerine, akılda tutması daha kolay olan alan adlarını kullanılmasını sağlamaktır. Örneğin google.com’a karşılık gelen IP adresi 172.217.17.142’dir. Eğer tarayıcıya bu IP adresini yazarsanız google.com’a gidebilirsiniz.

DNS, bu temel amacının yanında alternatif kolaylıklar da sağlar. Örneğin bir internet sitesi kullanıcıya bulunduğu bölgeye bağlı olarak farklı sunucular üzerinden hizmet verebilir. Bunun birden fazla amacı olabilir. Bunlar sunucular üzerindeki yükün eşit dağıtılması ya da kullanıcıya daha yakın bir sunucu kullanılarak siteye erişim hızının arttırılması olabilir. Bunlar haricinde DNS sunucuları bir alan adı için birden fazla sunucuya ait IP adresi tutabilir. Bu sayede bir sunucu problem yaşadığında alternatif sunucular üzerinden siteye erişim devam edebilir.
Sonuç olarak DNS, internetin temel yapı taşı olan bir sistemlerden biridir ve kullanıcıların web sitelerine kolayca erişmelerini sağlar. Bu sistem sayesinde IP adreslerini hatırlamak yerine daha anlaşılabilir olan alan adlarını kullanabiliriz ve DNS bu alan adlarını bizim yerimize IP adreslerine çevirir. Bu sayede web sitelerine hızlı bir şekilde erişebiliriz. Ayrıca, DNS’in yedeklilik ve güvenlik gibi ek avantajları da vardır. DNS sunucuları, web sitelerinin birden fazla IP adresini depolayarak yedeklilik sağlar ve sahte web sitelerine yönlendirme gibi saldırılara karşı güvenlik önlemleri alır.
DNS, internet kullanıcıları için önemli bir hizmet sunar, ancak genellikle arka planda çalışır ve farkında olmadan kullanırız. Her gün internete bağlandığımızda DNS’in yardımıyla web sitelerine erişiriz. Bu nedenle, DNS’in ne olduğunu anlamak ve önemini kavramak, interneti daha iyi anlamamıza yardımcı olur.
Günlük olarak kullanabileceğiniz ücretsiz ve herkese açık DNS’lere ise bunları örnek verebiliriz:
Sağlayıcı | Tercih Edilen Sunucu | Alternatif Sunucu |
Google Public DNS | 8.8.8.8 | 8.8.4.4 |
Cloudflare DNS | 1.1.1.1 | 1.0.0.1 |
OpenDNS | 208.67.222.222 | 208.67.220.220 |
Quad9 | 9.9.9.9 | 149.112.112.112 |
Comodo Secure DNS | 8.26.56.26 | 8.20.247.20 |